Wednesday, January 12, 2011

Pilipino 2 - Module 2

Pilipino-2 Panitikan

Module 2 Panulaan

Limang Batayang mga Aral sa Panulaan

  1. Anyo ng Tula (na madaling makilala):
    1. Hanay ng halos magkakasinghabang linya (verses o taludtod) na ang haba ay kaaya-aya sa daloy ng natural na pagbigkas na may nauulit na kumpas at di nauubusan ng hininga.
    2. Kadalasang may pagtutugma (rhyme) sa huling mga pantig ng magkasunod o magka-salĂ­t na linya, ayon sa isang sistema ng pagtutugma (rhyme scheme, gaya ng a-a-b-b, a-b-a-b, o iba pa).
    3. pamantayan ng pagtutugma sa wikang Pilipino o sa wikang Tagalog: Ang pinagtutugma ay ang tunog-patinig ng huling pantig (vowel sound of final syllable) at ang huling mga katinig ay magkakahawig (ang p, k at t; ang m, n at ng; ang b, g at d).
  1. Esensya ng Tula: matalinghaga at/o maramdaming (matindi dapat ang damdamin na nilalayong maipasa sa puso ng babasa) pahayag o paglalarawan,
  1. Matulaing Pag-iisip: malikot na imahinasyon na kinatatampukan ng pagkilala sa mga pagkakatulad ng mga bagay na magkakahiwalay at nagiging batayan ng mga pagsisimbulo
  1. Pagsusulat ng Tula:
    1. Simula—pagpasyahan ang pinakasentral na simbulo o damdamin; gumawa ng ilang linya (taludtod/verse) na nagpapahayag nito; dagdagan ng mga linyang makakasuporta sa sentral na ideya o damdamin; kinisin upang iporma bilang paghahanay ng ilang linyang halos magkakasukat; kinisin sa pamamagitan ng pagpapaikli/pagpapahaba at pagsasaayos ng pagkakasunud-sunod ng mga taludtod
    1. Pagkikinis—pumili ng mas mga salitang mas angkop sa kahulugan at mas magandang pakinggan. Maaaring magpasok ng mga tugma (optional)
  1. Pagkikinis ng Tula: Ituloy ang pagkikinis na nasimulan, upang pagandahin pa ang tula at mapalakas ang “impact” nito.
  1. Pagbabasa ng halimbawa:

PINAKAMAIKLI KONG TULA:

TULDOK (iisang saknong, aapat na taludtod, aapat na kataga)

Tuldok

isip,

salita,

gawa…

tugma?

PINAKAMAHABA KONG TULA:

DALOY: Tulambuhay ng mga Taga-ilog (1,400 linya sa 350 saknong)

aklat ni Ed Aurelio Reyes, nai-upload na sa internet

Saknong, Blg. 1-178 http://bookmakers-phils.8m.net/DALOY-1.htm

Saknong, Blg. 179-350 http://bookmakers-phils.8m.net/DALOY-2.htm


No comments:

Post a Comment